In Nederland zijn gezinnen met slechts één kind in de minderheid. Slechts 6% van de kinderen groeit op zonder broer of zus. Van de eenouderhuishoudens zijn er relatief veel met één kind, namelijk 60% (CBS, 2005). Dat komt doordat veel ouders uit elkaar gaan voor ze aan een tweede kind beginnen.
Als je deze cijfers ziet, zijn de gezinnen met één kind waarvan de ouders dus gewoon samen zijn nog uitzonderlijker.
De redenen dat het in een gezin bij één kind blijft, lopen uiteen. Soms is het een bewuste keuze, maar het kan ook te maken hebben met andere factoren: een verbroken relatie, de leeftijd van ouders waarop ze aan kinderen beginnen, medische-, financiële- of organisatorische redenen of problemen.
Ik heb een fijne band met mijn ouders. Ik kan het niet hard maken, maar misschien is de relatie nog wel hechter doordat ik enig kind ben. Eerder vertelde ik over het gemis van een broer of zus dat ik ervaar, maar ik ben me ook bewust van alle voordelen die eraan zitten en hoeveel geluk ik heb met het warme gezin waarin ik ben opgegroeid.
Mijn moeder was tot mijn derde fulltime thuis en werkte daarna veel buitenshuis. Mijn vader werkte als schrijver bijna altijd thuis. Er was dus veel aandacht en tijd voor mij. Vriendjes en vriendinnetjes waren altijd welkom bij ons thuis - ik kan me herinneren dat er wel eens speelafspraken bij ons 'moesten', omdat het bij de ander niet uitkwam, bijvoorbeeld omdat het al zo druk was in huis met broertjes of zusjes.
Mijn buurmeisje van vroeger groeide op in een gezin met drie kinderen. Zij herinnert zich de rust die er bij ons thuis was. Als ze bij ons kwam eten, kon ze rustig haar verhaal vertellen en vroegen mijn ouders geïnteresseerd door. Bij haar thuis was er altijd wel een broertje of zusje dat er doorheen begon te roepen en haar ouders hadden het druk zat met alles en iedereen in het gareel houden. We hebben nu allebei zelf twee jonge kinderen, dus we begrijpen inmiddels heel goed wat voor uitdaging dit soms is. ;)
Ik kon me heel goed alleen vermaken en mijn speelgoed werd natuurlijk nooit afgepakt. Ik las laatst dat kinderen het als traumatisch kunnen ervaren wanneer hun speelgoed constant wordt afgepakt, waardoor ze spanning opbouwen: altijd op je hoede zijn voor een broertje of zusje dat je spel kan komen verstoren.
Ik zie het nu al bij mijn dochters. Ze zijn pas 1 en 3, maar kunnen elkaar soms al goed in de weg zitten door speelgoed van de ander af te pakken. Ze hebben allebei behoorlijk wat temperament en gevoel voor drama, dus het volume schiet dan omhoog. Gelukkig is het ook altijd snel weer bekoeld.
Als ik nu vriendinnen spreek waarmee ik vroeger speelde, vertellen ze me dat ik mijn speelgoed juist zo goed kon delen en heel genereus was.
De jongste dochter uit mijn bonusfamilie wilde altijd graag wat ik had (kleding, speelgoed, een haarband). Ik vond dat nooit een probleem, ik vond het zelfs leuk, in tegenstelling tot haar eigen zus. Heel begrijpelijk natuurlijk, omdat binnen een gezin de verhoudingen toch anders liggen en de irritaties soms meer aan de oppervlakte liggen. Ik vond het juist leuk als iemand hetzelfde wilde of leuk vond als ik.
Er is voor ouders van één kind uiteraard ook een financieel voordeel. Eén kind is simpelweg goedkoper dan meerdere kinderen. Daarbij moet wel gezegd worden dat ouders van één kind gemiddeld meer per jaar aan dat ene kind uitgeven dan ouders met meer kinderen per kind per jaar uitgeven. Eén kind kost minder wat betreft de verzorging (eten en kleding), maar er blijft per saldo ook meer over om aan de hobby's van dat ene kind te besteden.
Welvarende gezinnen besteden jaarlijks haast twee keer zoveel zoveel aan dat ene kind dan gezinnen met lage inkomens (CBS, 2004).
Ik was als kind in de gelukkige positie dat ik geen financiële belemmeringen heb ervaren. Ik had vaak drie hobby's tegelijk. Piano- en zangles, dansles, paardrijles en op een blauwe maandag volleybal - het was allemaal mogelijk. Toen ik wat ouder was, kon ik er zelf naartoe, maar mijn ouders hebben het altijd goed kunnen organiseren met brengen en halen toen dat nog nodig was. Vandaag de dag hoor en zie ik regelmatig wat voor uitdaging het voor ouders kan zijn als ze een groter gezin hebben waar(van de) kinderen allemaal eigen hobby's hebben.
Eén kind breng je makkelijker ergens onder wanneer je als ouders eens samen op stap wilt of verplichtingen hebt. Een oppas voor één kind hoeft ook minder een duizendpoot te zijn dan wanneer je op meer kinderen tegelijk moet passen.
Ik was naast enig kind ook nog eens jarenlang het enige kleinkind van de opa en oma aan mijn moeders kant. Zij hebben veel op me gepast. Mijn ouders moesten voor hun werk wel eens naar het buitenland, dan logeerde ik bij mijn opa en oma. Ik was daar erg vertrouwd. Ook heeft mijn tante een keer 2,5 week op mij gepast toen mijn ouders voor werk op reis waren. Ik heb er allemaal fijne en goede herinneringen aan.
De reizen die mijn ouders voor hun werk maakten, lieten het soms ook toe dat ik met ze meeging. Eén kind neem je makkelijker mee dan een groter/ groot gezin. Misschien deden ze er op school ook wel minder moeilijk over om mij verlof te geven, omdat het 'maar' om 1 kind ging. Ik kreeg uiteraard huiswerk mee en tijdens de reis werd er dagelijks tijd ingepland om mijn schoolwerk te maken. Mijn ouders konden het vaak zo regelen dat ze, naast een aantal dagen werk, ook nog wat vakantiedagen organiseerden. We waren dan toch al op een bestemming en de heen- en terugreis werden betaald, dus het was een handige manier om veel van de wereld te zien. Reizen met één kind is ook goedkoper en makkelijker te organiseren dan met meer kinderen.
Mijn zwager en schoonzusje houden, net als wij, van wintersport. Zij hebben een gezin van 5 en dan ben je veel geld kwijt, alleen al aan skipassen! Buiten de grote auto die je nodig hebt, de vele spullen die je meesleept en wat je kwijt bent aan een lunch of diner buiten de deur.
Mijn ouders hebben altijd gezorgd voor 'gunstige voorwaarden' voor mij. Zo mocht ik regelmatig een vriendje of vriendinnetje meenemen als we ergens heen gingen, zowel bij uitstapjes als bij vakanties. Een weekend Schiermonnikoog met mijn bonusbroer, maar ook naar Euro Disney en een vakantie van 3 weken naar en Sri Lanka met mijn oude buurmeisje. Ze hielden op deze manier veel rekening met mij. Een keer gingen we 7 weken naar Australië, waar mijn tante woont. Toen was ik alleen met ze. Het was een fantastische reis, maar ik kreeg na een paar weken ontzettende heimwee. Daar kun je meer over lezen in de blog op mijn site.
Ieder enig kind zal het anders ervaren, net als iedereen uit een groter gezin het anders zal ervaren. Er zijn zoveel factoren van invloed op je geluk. Ik heb het getroffen, dat is zeker. Het gemis van een broer of zus waarover ik in mijn vorige blog schreef, staat los van alle positieve ervaringen en herinneringen.
Ik schrijf tweewekelijks blogs op de pagina van Doortje over mijn ervaringen met het opgroeien als enig kind, maar ook over het opvoeden van mijn énige meisjes.
Je kunt me ook vinden op Instagram @enig_kind. Op mijn eigen site deel ik ook blogs - www.enigkind.com.
Leuk als je meeleest en je ervaringen deelt!